تصمیم گرفتم یکی از کتابهایی که برحسب اتفاقاتی امروز مجدد به ذهنم خطور کرد را برای علاقمندان به رمان معرفی کنم. کتاب <شوهر آهو خانم> نوشتهی <محمدعلی افغان>. به نظرم این کتاب از جمله رمانهای بینظیری است که علاوه بر گیرایی موضوع داستان، در ارائهی دانش ادبی نویسنده با بکارگیری دایرهی متنوع واژگان، نمایش دقیق فرهنگ و سنت ایرانی و استفادهی بهجا اصطلاحات و ضربالمثلهای زیبای ایرانی، در نوع خود تکتاز است. از این جهت میتوان از آن بهعنوان یکی از منابع منحصربهفرد در توسعهی سطح دانش ادبیات فارسی نیز بهره جست.
در این رمان، نویسنده گذشته از بهکارگیری هنرمندانهی ادبیاتی غنی در این اثر، راوی ماجراهایی است سراسر جذابیت و کشش از تقلاهای زیستی و احساسی زن و مرد در قالب یک خانواده ایرانی، آنگونه که به نوعی میتوان از آن بهعنوان آینهی تمامنمای تمام زیروبمها، شرایط، یاسها و نومیدیها، احساسات، ناامنیها و واقعیات موجود پنهان و هویدای یک زندگی مشترک در جامعه یاد کرد.
هرچند در این کتاب، احساسات واقعی و ناشنیدهی یک زن بهعنوان مثالی از زنان جامعه بیشتر مورد تحلیل قرار گرفته، اما بنای این احساسات را شخصیت برجستهی داستان، مردی به نام سیدمیران میگذارد که در زمان خود در دیانت و عبادت و امانت، ضربالمثل اطرافیان خود است. او در عین سرسختی و متعصب بودن در عقاید و باورهای از پیشآموختهاش، انسانی است سردرگم در احساسات نرم و گاهی خشن در نهایت همدلیهای انسانگونهاش، در پارهای از مسائل نیز بسیار متعصب است و بیاغماض و یکسونگر. سیدمیران فردی است متاهل و دارای زن و فرزند، خانوادهدوست و پرتلاش و از لحاظ مالی نیز تامین.
داستان با شرحی از زندگی عاشقانه و نسبتا آرام سیدمیران که معرف نمونهای از سبک زندگی یک ایرانی است شروع میشود. در ادامهی داستان، دست روزگار، پای احساس او را نیز به ماجرای عاشقانهی پرتبوتابی میکشاند. به دلیل ادعاها و باورهای قبل او نزد عموم، به ناچار به یکی از بندهای شرعی آموختهشده متوسل میشود و بخشی از آنچه که تا قبل از یک دیدار، برای دیگران و از نگاه خود و دیگران معصیت شمرده میشد را پس از این اتفاق در جامهی شرعی رنگ ثواب داده و به همین سادگی قوانین تغییرناپذیرش جابهجا میشوند و با این جامهی نو، جزیی از احکام الهی برایش راهگشا میشود. او نیز همچون بسیاری دیگر از مصلحتاندیشان همدورانش از این نمد ساختهوپرداختهشده، برای خود کلاهی میسازد و ادامهی ماجرا. اتفاقات پیرامون استفاده از این آیهی شرعی نیز در جای خود بسیار خواندنی است.
نویسنده در ادامهی داستان با شرح موبهموی اتفاقات معمول حاشیه و آشکار کردن تدریجی کشمکشهای طبیعی احساسی، عقلی و اعتقادی، آن داستان را به اوج میبرد. این داستان از دل فرهنگ و مذهب و باور و سنتهای خود ما شکل گرفته و واقعیتهای موجود درونی انسانها را با تعارضات و پارادوکسهای موجود و مشروط، به زیبایی با کلام به تصویر میکشد.
بدون تردید علاقمندان به خواندن موارد مورد اشارهی بالا، از وقتگذاشتن در خواندن این کتاب لذت خواهند برد چرا که هریک از ما در واقعیتهای پیرامون خود نیز به تکرار، از این دست ماجراهای پرتبوتاب را در کنار چالشهای واقعی، بدون سرپوش نهادن به واقعیتهای موجود، بسیار شاهد بودهایم یا شنیدهایم و همچنان نیز شاهد خواهیم بود. و پذیرش واقعیتها نگاهی عمیق، درکی بدون سوگیری و اندیشهای فرامرزی میطلبد.
آخرین دیدگاهها